Во Европската унија денеска е последниот ден од гласањето на изборите за Европскиот парламент, каде граѓаните избираат нови 720 пратеници, кои ќе ја кројат политиката на ЕУ во следните пет години.
Право на глас на изборите за ЕП имаат околу 370 милиони граѓани на ЕУ, а денеска на гласање ќе излезат граѓаните на околу 20 земји-членки на ЕУ, по што вечер ќе бидат познати резултатите од гласањето.
На изборите, кои почнаа во четвртокот, на 6 јуни, претходно гласаа граѓаните на Холандија, Ирска, Чешка, Словачка, Летонија и Малта, додека во Италија гласањето почна вчера, а продолжува и денеска.
Изборите за Европскиот парламент привлекуваат големо внимание во јавноста, пред се поради тоа што се очекува во новото свикување на Европскиот парламент да има поместување надесно, имајќи предвид дека десничарските и екстремно десничарските партии постигнаа значајни успеси во последните години низ ЕУ.
Националните политички партии учествуваат на изборите, но кога се избираат европратениците, мнозинството одлучува да стане дел од транснационални политички групи, од кои моментално има седум: Европската народна партија (ЕПП), Прогресивната алијанса на социјалистите и демократите (С&Д). , Обнови ја Европа, Европски конзервативци и реформисти (ЕЦР), Идентитет и демократија (ИД), Зелено-европска алијанса за слобода и Европска обединета левица-нордиска зелена левица.
Покрај нив, има пратеници и партии кои не се поврзани со ниту една голема политичка групација.
Од почетокот на годината, бројни анкети покажаа дека ИД како политичка групација на десничарски и крајнодесничарски партии, на кои припаѓаат Националниот митинг на Марин Ле Пен и Лигата на Матео Салвини, како и ЕЦР, во која доминантна партиите се Браќата од Италија на италијанскиот премиер Ѓорѓе Мелони, полската Право и Правда и шпанскиот Вокс, би можеле значително да го зголемат бројот на пратенички места и да се „искачат“ од шесто и петто на четврто и трето место во ЕП.
Иако се очекува дека традиционално двете најголеми политички групации во централно-десничарската и левичарската Европска народна партија (ЕПП) и Прогресивната алијанса на социјалистите и демократите (S&D) ќе освојат најмногу гласови и ќе останат на првото и второто место, би можеле да имаат помалку пратеници во новото свикување на ЕП.
Најголеми загуби, според проекциите, ќе претрпи либералната групација Обнови ја Европа, во која членуваат и партијата Преродба на францускиот претседател Емануел Макрон, како и Зелените.
Иако ЕП е единствената демократски избрана институција на ЕУ, граѓаните со гласање на избори индиректно влијаат врз составот на другите тела на ЕУ.
Така, една од првите задачи на членовите на ЕП, по изборот на претседателот на ЕП на првата пленарна седница, ќе биде да изберат нов претседател на Европската комисија, кој ќе го назначат земјите-членки.
Најголемата политичка група по изборите има најголем мандат да предложи кандидат за претседател на ЕК, кој по изборите го избира ЕП со апсолутно мнозинство, на предлог на земјите-членки.
Доколку кандидатот не добие доволно гласови, земјите-членки на ЕУ мора да предложат друг кандидат.
ЕП, исто така, одобрува 27 комесари, по еден од секоја земја-членка на ЕУ, кои ќе ја предводат ЕУ во следните пет години, како и високиот претставник на ЕУ за надворешни работи и безбедносна политика.
