Еквадор падна во спирала на насилство. Минатата недела нарко гангстери киднапираа десетици полицајци и затворски персонал. Банда упадна во една од главните телевизиски станици и ги држеше водителите под закана во живо. Претседателот Даниел Нобоа (36) прогласи вонредна состојба и воведе полициски час. Интернетот е полн со грозоморни видеа, некои со криминалци кои мачат заробени полицајци и војници, а некои со војници кои ги злоупотребуваат уапсените членови на бандите.
Помина повеќе од половина век откако американскиот претседател Ричард Никсон објави „војна против дрогата“ – војна која заврши со катастрофален пораз. САД потрошија милијарди за да го запрат производството на кокаин, но тоаникогаш не било поголемо; според американските податоци, изнесува над 2.000 тони годишно. Потрошувачката е на рекордно ниво и во Европа и Северна Америка.
Еквадор е во сендвич меѓу Колумбија и Перу, два од најголемите производители на кокаин во светот. Според Глобалниот извештај на Обединетите нации за кокаин за 2023 година, производството на кокаин неодамна достигна рекордно ниво.
Безбедносните сили во Колумбија поминаа децении обидувајќи се да го запрат протокот на кокаин, а нејзините полициски сили беа обучени и поддржани од Соединетите држави.
Мексиканските нарко-картели и криминалните банди од Балканот стекнаа упориште во Јужна Америка откако бунтовничката група Фарк, која контролираше многу патишта за шверц во Колумбија, беше демобилизирана како дел од мировниот договор потпишан во 2016 година.
Овие транснационални криминални групи сакаа да истражат нови начини за транспорт на кокаин произведен во Колумбија до клиенти во Европа и САД. И Еквадор, со своите големи пристаништа на брегот на Тихиот Океан и ограниченото искуство во справувањето со криминалните групи, набрзо стана атрактивна транзитна земја за нивните пратки на дрога.
Претседателот Даниел Нобоа минатата недела прогласи 60-дневна вонредна состојба и полициски час низ целата земја од 23:00 до 5:00 часот секоја вечер. Вонредната состојба му дозволува на претседателот да испраќа војници во затворите за да го воспостави редот, а тој може да ги распореди низ целата земја за да и помогне на полицијата во нивните задачи.
Полицијата може да ги запре луѓето на улиците за да ги пребарува за оружје, а исто така има моќ да ги претресува домовите на луѓето ако се сомневаат дека внатре има скриено оружје или експлозив.
Вонредната состојба предизвика брза реакција од бандите. Еден од полицајците кој бил киднапиран додека бил на должност бил принуден да прочита соопштение во кое го предупредува претседателот со зборовите: „Ти објави војна, војна ќе победиш“.
„Прогласивте вонредна состојба. Ги прогласуваме полицајците, цивилите и војниците за воен плен“, се вели во соопштението.
Во вторникот, додека се одвиваше нападот на ТВ студио во Гвајакил, претседателот отиде чекор понатаму и прогласи „вооружен внатрешен конфликт“. Тој им нареди на вооружените сили да ги „неутрализираат бандите“ кои стојат зад насилството. Тој објави и список од 22 банди за кои рече дека сега ќе се сметаат за „терористички организации“.
Шефот на вооружените сили нагласи и дека „нема да има преговори“ со бандите кои го предизвикаа насилството.
Како ќе се справи со затворското насилство кое сега се прелеа на улиците на главните градови на Еквадор е голем тест за Нобо, кој е на функција само два месеци. 36-годишниот беше избран по атентатот на претседателскиот кандидат Фернандо Вилависенсио во август, ветувајќи дека ќе се бори против бандите за кои се верува дека стојат зад убиството на Вилависенсио.
Но, пет месеци по тој шокантен настан, многу Еквадорци повторно се плашат да ги напуштат своите домови бидејќи насилството од нивните затвори се прелева на улиците на големите градови.
