Индонезискиот археолог Томас Сутикна лежел со треска во својата хотелска соба на 2 септември 2003 година, кога еден колега му рекол дека тој ден во Лианг Буа, голема пештера на индонезискиот остров Флорес, пронашол мал череп налик на човечки во наслаги длабоки шест метри. Сутикна веднаш се опоравил и следниот ден се упатил на местото заедно со колегата.
На нивна радост, на истото место нашле повеќе коски, некои сè уште прицврстени една за друга. „Имаше групирани коски на нозе, раце, тибија, бедрена коска. Со оглед на многу кревката состојба на коските, не беше можно веднаш да се отстранат од земјата“, се сеќава Сутикна, кој сега работи во Индонезискиот центар за археометриски истражувања на Државната агенција за истражување и иновации.
Отпрвин мислеле дека се работи за коски на дете
Отпрвин, тимот претпоставуваше дека малиот череп и другите коски му припаѓаат на дете, но додека Сутикна го чистеше фосилот во хотелот, виде дека има катници на возрасен човек. Изгледаше како да наишле на сосема нов вид човек – женски примерок со збунувачка комбинација на карактеристики, кој беше висок нешто повеќе од еден метар и тежок околу 30 килограми.
Иако денес, 20 години подоцна, научниците се уште се мачат со тоа каде да го постават ова загадочно парче од еволутивната сложувалка, откривањето на овој мал човечки примерок поттикна низа други откритија кои го доведоа во прашање она што го знаевме за човечкото семејно стебло дотогаш, пишува тој.
„Хобитот“ имаше кратки нозе со непропорционално големи стопала
Сутикна и неговите меѓународни соработници уште од почетокот знаеле дека имаат револуционерно откритие и го чувале во тајност повеќе од една година за да можат детално да ги проучат пронајдените остатоци. Кога ги објавија резултатите од нивното истражување, нешто повеќе од една година подоцна, откритието го потресе полето на палеоантропологијата и дојде на насловните страници низ светот.
Имено, примерокот од Лианг Буа наликуваше на хобитот од филмот „Господарот на прстените“ кој се појави во кината на крајот на 2001 година, а набрзо го доби тој прекар во медиумите. Волуменот на неговиот неврокраниум (коските на грбот и горниот дел од черепот што го затвораат мозокот во черепната празнина) беше околу 400 милилитри, слично на оној на шимпанзото.
Волуменот на неврокраниумот на современиот човек е 1500 милилитри. „Хобитот“ имаше кратки нозе, со непропорционално големи стапала и долги раце слични на приматите. Првичното датирање покажало дека посмртните останки се стари 18.000 години, но подоцнежната анализа утврдила дека хобитот бил стар 50.000 до 60.000 години. Тимот научници го нарече овој нов вид Homo floresiensis по островот каде што беа откриени фосилите.
Некои од нашите сфаќања за човечката еволуција се доведени во прашање
Ова откритие ја предизвика идејата дека луѓето еволуирале по уредна линија од примитивни до сложени и покажа колку сè уште не знаеме.
Последователното откритие на два други релативно неодамнешни хоминини со мало тело и мал мозок – Homo naledi во Јужна Африка и Homo luzonensis на Филипините – ја натера научната заедница да ја прифати идејата дека имало многу различни типови на луѓе во далечното минато. вклучувајќи неколку кои коегзистирале со нашиот вид, хомо сапиенс.
Пред откривањето на хобитот, многу експерти за човековата еволуција верувале дека само еден вид човек еволуирал со текот на времето, со регионални варијации.
Што се однесува до животот на самите хобити, археолозите и палеонтолозите откриле дека со нив живеат џуџести слонови, таканаречените стегодони, високи 1,2 метри, огромни штркови високи два метри и џиновски стаорци. Сè уште не е точно познато зошто хобитите исчезнале од лицето на Земјата. Сутикна наведува дека на врвот на слојот каде што е пронајден Homo floresiensis, имало дебел слој од вулканска пепел.
“Проценуваме дека имало најмалку осум вулкански ерупции. Со фактот дека не најдовме фосили од Homo floresiensis или други древни животни над слојот од вулканска пепел. Сепак, не можеме со сигурност да тврдиме дека оваа природна катастрофа го уништила Homo floresiensis ,” вели тој.
Антропологот Мет Токери од Универзитетот Лејхед во Канада се сомнева дека токму вулканската ерупција им пресудила на хобитите. Островот Флорес отсекогаш бил вулкански активен, а хобитот живеел таму речиси милион години. Според тоа, Токери верува дека станува збор за комбинација од неколку фактори, како што се гореспоменатите ерупции, климатските промени и доаѓањето на хомо сапиенсот во регионот.
