Croatia Infiltration е проект на хрватски подземни истражувачи, кои се занимаваат со истражување и документирање на напуштени, неодржувани и тешко достапни објекти и локации. Тие се дел од светското движење наречено Урбек – урбано истражување на локации кои често се забранети за јавноста.

Проектот го иницираше Миховил Пирнат, кој почна да објавува фотографии од напуштена архитектура пред повеќе од 14 години, а набрзо му се приклучија и Јосип Ковач Левантин, Матија Пучак и Вјекослав Палиниќ.

На пошироката јавност и станаа познати со објавување кратки документарни филмови за се помалку познати предмети во странство (Украина, Италија, Унгарија, Босна и Херцеговина, Португалија, Јапонија), а во текот на април ја објавија и втората епизода од „Инфилтрација“ серија, во која тие истражуваат напуштен радарски објект на врвот на Плешевица во Хрватска, пишува „Јутарњи“.

– Се работи за објект на планината Пљешевица, веднаш до Кореница. Во текот на годината, стотици илјади луѓе и туристи ја минуваат таа планина, не знаејќи дека во неа се крие еден од најголемите подземни аеродроми во Европа, Жељава, кој го истражуваме со години– објасни Миховил.

Напуштениот радарски објект на врвот на планината е интересен, бидејќи покрај надземните радарски позиции, крие и поинтересен дел кој е закопан длабоко во планината и заштитен од љубопитните погледи и секакви воени удари. Проектниот тим се посвети на детални мерења на подземниот објект за да создаде 3D визуелизација, која ексклузивно ја објавуваат во епизода достапна на нивниот канал на „Јутуб“.

– Објектот што беше изграден на врвот беше и дел од големата комуникациска мрежа на поранешната армија на ЈНА, а можете да дознаете како изгледала таа комуникациска мрежа, за што била и како таквата воена инфраструктура е поврзана со Медитеранските игри во Сплит во 1979 година – вели Јосип.

Може да го издржи ударот на нуклеарна бомба

Изградбата започна во 1958 година и траела 10 години. Овој грандиозен проект чинел 8 милијарди долари во тоа време. Подземниот аеродром имал четири влеза обезбедени со огромни армирано-бетонски врати. Пистите продолжија од влезот. Пистите се наоѓаа на рамнина долга 15 километри и широка пет километри/

Кога бил завршен, аеродромот Жељава можел да прими 2.500 луѓе. Се состоел од посебни комори за прием и ремонт на авиони, команда, простории за пилоти, механичари и друг персонал.

Изграден во паранојата од Студената војна, Жељава можел да го издржи ударот на нуклеарна бомба. На нејзиниот врв имало радар, кој можел да „гледа“ во должина од 1.000 километри. Околу самата планина, и на неа, биле поставени системи за противвоздушна одбрана. Во својот врв, околу 60 авиони МиГ-21, помодерни во сопственост на ЈНА во тоа време, биле концентрирани во Жељава.

Со Жељава беа поврзани многубројни теории на заговор: дека се користел за истражување и создавање нуклеарно оружје. Дека југословенските власти и ЈНА ја спроведуваат вселенската програма.

Можеби најчудните теории на заговор велат дека ЈНА во Жељава сокрила НЛО што се урнало „некаде во Босна“. Па дури и дека таму се кријат тела на маченички вонземјани.

Жељава доживеа неславен крај, исто како и земјата што го направи. Аеродромот се користел за борбени цели помалку од една година за време на граѓанската војна, за време на распадот на Југославија.

Конечно, при повлекувањето од БиХ, ЈНА го урнала со експлозив. Од она што некогаш беше најголемата подземна база во Европа, останаа само влезовите од тунелите и пистите обраснати со трева и плевел.