На натпреварот за автентични машки, женски и детски народни носии „Рожен 2023“ учествуваа повеќе од 90 учесници. Тие прикажаа неверојатна палета на бои, везови, шарени престилки, повеќебојни ткаенини и машка облека, зачувани и пренесувани од колено на колено, соопштија од Здружението „Рожен-наследство во иднината“.
Ова е веста на денот од Република Бугарија, избрана на Бугарската телеграфска агенција (БТА) за објавување од МИА, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат директно избрана од другата агенција вест на денот на соодветната земја, а другата агенција да ја објави на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор.
Тригодишната Јоана Георгиева од село Милковица го освои првото место во автентични детски носии. Првата награда за автентична женска народна носија ја доби Марија Попалова од Смолјан за традиционалната родопска носија на нејзината баба. Второто место жирито го додели на Невенка Костадинова од Босилеград, Србија, која за првпат дојде на Роженски собор, облечена во автентична шопска носија типична за западните предградија. Доделени се две трети места – на Стаматка Кирилова од село Соколово, општина Балчик и на Севда Апостолова од село Беден, општина Девин.
Во машка носија првото место му припадна на Герасим Герасимов од село Китово, општина Видин, а второто место му припадна на Ивајло Михаилов од село Блатешница.
По спектакуларната Родопска вечер, во која над планината ечеа стотици гајди и гласовите на најдобрите родописти, денеска „Рожен 2023“ продолжува со фолклорен натпревар, а ќе бидат објавени имињата на најдобрите пејачи, инструменталисти и ансамбли.
Историската реконструкција на клубовите на Националното друштво „Традиција“ и „Лојалност“ ќе се врати назад во времето и ќе потсети на битките на полковникот Владимиров Серафимов кај Алами Дере, што доведоа до ослободување на Родопите за време на Балканска војна.
На Роженските ливади и денеска ќе има изложба на занаети, мобилна музејска изложба, млечни и месни јадења од фарма, кулинарски демонстрации, приредба на прабугарското училиште „Бага-тур“, Детска работилница.
„Рожен“ 2023 година, по традиција, ги спојува етно-културните традиции со сточарството, кое е исконска родопска егзистенција и е основа на народниот живот, фолклорот и занаетчиството.
Изданието одбележува 125 години од почетокот на Роженскиот собор, кој стана симбол на силната верба во корените, традициите и духот на бугарската нација и 120 години од Илинденско-преображенското востание.
Роженскиот собор беше обновенво 2015 година од страна на Фондацијата „Наследството во иднината“, а оттогаш е во организација на Здружението „Рожен – Наследството во иднината“ во партнерство со општина Смолјан.
БТА е еден од медиумските партнери на настанот. Идејата за одржување генерален собор во Роженските ливади потекнува од свештеникот во селото Славеино, Ангел Инџов, во 1898 година. Тој ги повикува своите парохијани на денот на Свети Пантелејмон – 27 јули да им оддадат почит на сите светци од капелите Рожен, според податоците од архивата на БТА. Со текот на годините, соборот во Рожен стана место за семејни средби. До 2006 година, традиционално се одржуваше во август, по што почна да се одржува во јули. Традиционално се отвора со песната „Бела сум бела, јуначе“, наречена химна на Родопите, во придружба на оркестарот „100 каба гајди“. Кулминација на соборот е гала-перформансот „Ѕвезден Рожен“, кој се одржува во вечерните часови на првиот ден.
