По повод 24 мај Денот на сесловенските просветители, светите Кирил и Методиј, во организација на македонското друштво „Сонце“ и општина Пустец, во спомен- музејот „Стерјо Спасе“ во селото Глобочани, беше промовирана книга „Македонци – милениумски сведоштва за идентитетското име“ од доц. д-р Бранислав Светозаревиќ.
Отворена е и филателистичката изложба „Светите браќа Кирил и Методиј – сесловенски просветители“ од истиот автор.
Поздравувајќи ги присутните, претседателот на друштвото „Сонце“ Васил Стерјовски, порача дека „Македонците од Албанија остануваат достојни на делото на светите браќа Кирил и Методиј, кое, го продолжуваат со чување на македонскиот јазик, култура и традиции“.
– Ви благодарам на вашето присуство на денешната манифестација во чест на 24 мај – Денот на македонските и сесловенските просветители, светите браќа Кирил и Методиј, кои имаат извонредно и единствено историско-културолошко и просветителско значење за Европа, светот и Македонија. Биле мисионери, описменувале и покрстувале многу народи, биле во многу држави. Сведоштво на нивно просветителство се: Арапската мисија кај Сарацените во Багдад, Брегалничката мисија, Хазарската мисија, Моравската мисија, Панонската мисија, ги христијанизирале Сарацените, Хазарите, Моравските Словени, Бугарите, Русите и другите народи на Исток и Север од Византија. Во Цариград ја составиле словенската азбука, глаголицата, од триесет и осум букви, ги преведувале црковните книги од грчки на старомакедонски словенски јазик, рече меѓу другото Стерјовски.
Во име на домаќинот, како организатор на настанот присутните ги поздрави и им посака срдечно добредојде првиот човек на општината Пустец, Пали Колефски.
– Мисијата на светите браќа-просветители беше да не осветлат со знаење, да ги охрабрат новите поколенија да го негуваат и одржуваат нашето јазично и културно наследство. Ние, во Мала Преспа, сме благословени што сме дел од македонското јазично и културно наследство. Нашата општина не само што го чува, но и го одржува културното наследство на светите браќа. Преку нашите образовни установи и културни институции, ние го поддржуваме развојот на македонската писменост, ја шириме љубовта кон македонскиот јазик и го заштитуваме нашето богатство, порача Колефски.
Пред присутните се обрати и македонскиот амбасадор во Тирана, Данчо Марковски, кој им го честиташе Денот и се заблагодари за присуството.
-Денес е Светол ден посветен на неимарите на сé словенската писменост, Ден кога бијат црковните sвона повикувајќи не достоинствено да се поклониме пред немерливиот дар што овие свети браќа ни го подариле уште пред еден милениум. Посеаната благородната идеја на овие апостоли посветена на културниот развој и писменост на сите Словени не ги оставила рамнодушно црковните велико достоинственици како од западната Римокатоличка црква, така и источната Православна црква. Едните започнале да ја употребуваат глаголицата, а вторите да пишуваат на старословенски јазик, рече Марковски.
Според него, големината на нивната просветителска посветеност кон сите луѓе се огледа и во нивната заложба пред противниците, светите книги да бидат достапни за сите, со следното објаснување: „Не врне ли дожд од Бога еднакво врз сите? А сонцето не грее ли исто така за сите? Зар не дишиме воздух сите еднакво? Па тогаш, како не се срамите да признаете само три јазика, а сите други народи сакате да бидат слепи и глупави?“
-Токму тука ја наоѓам нивната универзалност насочена кон културното поврзување на народите, а исклепаниот гранитен камен да го варди семето на прогресот од разни нелуѓе кои настрвено безуспешно се обидуваат да ги присвојат или да им го земат нивното дело и космополитски пристап. Затоа драги пријатели, денес, и ние Македонците во нашата татковина и насекаде каде што сме во светот, но и овде во Глобочани во Мала Преспа, се поклонуваме пред овие свети браќа. Да сте ми живи и здрави, посака амбасадорот Марковски.
Книгата на Бранислав Светозаревиќ „Македонци -милениумски сведоштва за идентитетското име“, ја промовираше м-р Марјан Гијовски.
-Книгата содржи преку 1000 сведоштва за идентитетското име на Македонците и анализи за одредени историски периоди. Како што кажа авторот за изработката на тие анализи се консултирал со 14 доктори на наука, специјалисти од различни периоди и теми. Покрај историчари, консултирани се и истражувачи од други научни области како филолози, географи, археолози, архивисти и др. Сведоштвата се собрани од 32 постоечки и непостоечки држави во светот, од сите континенти. Тие го потврдуваат континуитетот на идентитетското име Македонци и тоа низ три фази на именка самоидентификација: територијална до почетокот на 19 век, етно-историска или народносна од средината на 19 век и национална која започнала со теоретска разработка од почетокот на 20 век и која завршила со создавањето на современата македонска држава во 1944 година, рече Гијовски.
На промоцијата беа прочитани италијански документи стари 100 години што сведочат за изјаснувањето на жителите на Мала Преспа како Македонци.
Во рамки на оваа културна манифестација беше отворена и филателистичката изложба „Светите браќа Кирил и Методиј – сесловенски просветители“ од истиот автор, која содржи пригодни и патувани коверти со поштенски марки и пригодни жигови поврзани со просветителите, светите Кирил и Методиј и словенската писменост, прикажани на 12 паноа.
-Истите биле издавани во последните 90 години во повеќе европски држави: Македонија, Чешка, Словачка Русија, Бугарија, Украина, Хрватска. Ватикан, Полска, Грција, во поранешната Југославија, Советскиот Сојуз и Чехословачка. Ваквата почит кон делото на светите браќа со потекло од Македонија се одразила и пошироко, па така тие се прогласени и за заштитници на Европа. Меѓу овие експонати се наоѓаат и ретки примероци, рече авторот.
Како и на претходни активности и овој пат беше претседателката на Советот на округот Корча, Ана Веруши, која го честиташе празникот и изрази „задоволство од зачестените културни настани на Македонците во ова општина“.
